Google Deprem Uyarı Sistemi, Türkiye’de meydana gelen son dönem depremlerde insanları uyarmakta başarısız oldu.
BBC tarafından yayınlanan bir rapor, Google’ın birkaç yıl önce Android’e entegre ettiği deprem uyarı sisteminin, bu yılın başlarında ülkemizde meydana gelen deprem depremlerde başarısız bir sınav ortaya koyduğunu gösteriyor. BBC Türkçe’nin de yer verdiği rapora göre Google, uyarı sistemiyle depremlerden bir dakika öncesine kadar Android tabanlı telefonlar üzerinden kullanıcılara bildirim gönderebilecek teknolojiye sahip olduğunu söylüyor.
Şirket, uyarının 6 Şubat gece 04.17’de meydana gelen deprem felaketinden önce milyonlarca kişiye gönderildiğini öne sürüyor. Ancak BBC, depremden etkilenen üç bölgede yaptığı araştırmaları sırasında bu uyarıyı almış herhangi bir kişiye ulaşamadı.
Sistem, Android telefonlarda çalışıyor. Yani iPhone olmayan hemen hemen her telefonda kullanılabiliyor. Android telefonlar iPhone’a kıyasla genellikle daha ucuz. Teknoloji piyasası uzmanları bu nedenle Türkiye’deki telefonların yaklaşık yüzde 80’inin Android tabanlı telefonlardan oluştuğunu söylüyor.
BBC’nin sorularını yanıtlayan Google’ın bu sistemden sorumlu yöneticilerinden Micah Berman sistemin çalıştığı konusunda ısrar ederken, “Bu sistemin devreye girdiğine ve uyarılar gönderdiğine eminiz” dedi.
Ama şirket, bu uyarıların yaygın bir şekilde insanlara ulaştığına ilişkin herhangi bir kanıt sunmadı.
10 milyondan fazla insanı etkileyen depremlerde resmi verilere göre 50 binden fazla insan hayatını kaybetti.
7,8 büyüklüğündeki ilk depremin ardından 13.14’te merkez üssü Elbistan olan yeni bir deprem meydana geldi. BBC, bu ikinci deprem için uyarı aldıklarını söyleyen az sayıda da olsa bazı kişilere ulaştı.
Google Deprem Uyarı Sistemi nasıl işliyor?
Google’ın Android Deprem Uyarı Sistemi, Türkiye’de Haziran 2021’de faaliyete geçti.
Sistem, dünyada çok sayıda ülkede çalışıyor. Şirket, deprem uyarılarını gönderebilme kapasitesini Android hizmetinin “temel” unsurlarından biri olarak tanımlıyor.
Uyarı sistemi, Android’in yaygın telefon ağından yararlanıyor. Akıllı telefonlar, sarsılmayı tespit edebilen küçük ivmeölçerlere sahip.
Birçok telefon aynı anda sarsılırsa Google, depremin merkezini belirleyip ve sarsıntının şiddetini de tahmin edebiliyor.
Bir depremin büyüklüğü Richter ölçeğine göre 4,5 veya üzerindeyse, Android sistemi uyarı gönderebiliyor.
Berman deprem uyarısını, “Bu, muhtemelen telefonunuzda daha önce hiç görmediğiniz bir uyarıdır. Uyarı, telefon ekranınızı ele geçirir” diyerek anlatıyor.
Uyarı esnasında ekranda, “çök, korun ve tutun” şeklinde ifadeler beliriyor ve beraberinde de yüksek bir alarm sesi duyuluyor.
Sosyal medyadaki sessizlik
Google’ın sisteminin aktif olduğu diğer ülkelerde, insanların deprem sonrasında aldıkları uyarıları sosyal medyada paylaşmaları oldukça yaygın bir durum.
Berman, bu konuda az sayıda geri bildirim kaynaklarından birisinin de sosyal medyadaki gözlemleri olduğunu ifade ediyor. Ancak Türkiye’deki ilk depremden sonra sosyal medya alışkın olunmadık bir şekilde sessizdi. Bunu Berman da kabul ediyor.
Google yetkilisi, “Bu olayın sosyal medyada yeterince yankılanmamasının nedenlerine dair güçlü bir açıklamam yok” diyor. BBC, şirkete, insanların bildirim aldıklarını gösteren bir veri olup olmadığını sordu.
Google’ın bize sunduğu tek kanıt belgesi, şirketin o gün uyarı hakkında konuşan 13 sosyal medya gönderisinin yer aldığı bir PDF belgesi oldu.
Bu gönderilerin sahipleriyle iletişime geçtik. Bu kişilerden biri, Adana’da uyarı aldığını belirten Rıdvan Güntürk’tü. Ancak BBC’ye konuşan Güntürk bunun ikinci deprem için olduğunu, ilk deprem için bir uyarı almadığını söyledi.