Silikon Vadisi’nde Peri Masalı Bitti: Kriz Büyüyor
Silikon Vadisi'nde teknoloji devleri art arda kriz sinyalleri veriyor. İş güvencesi, maaş artışı ve eski kültür büyük bir değişim içinde.
Bir zamanlar teknoloji sektöründe çalışmak, yüksek maaş, bolca yan hak ve benzersiz bir iş kültürü anlamına geliyordu. Ancak bugün Silikon Vadisi tamamen değişmiş durumda. Şirket mutfaklarında sunulan sağlıklı atıştırmalıkların kaybolması bir yana, çalışanlar artık işten çıkarılma korkusuyla, daha fazla iş yükü ve aynı maaşlarla mücadele etmek zorunda kalıyor.
Meta’nın performans değerlendirmelerine dayalı işten çıkarmalar yapması, Amazon’un çalışan bilgisayarlarını izlemeye başlaması ve Google’ın boşalan pozisyonları doldurmaktan kaçınması bu yeni dönemin sadece birkaç örneği. Sektörde uzun süredir hüküm süren rahat iş ortamı yerini daha sıkı ve stresli bir atmosfere bıraktı.
Kriz Dalgası Silikon Vadisi’ni Sarstı
Silikon Vadisi, pandemi döneminde hızla büyüyen teknoloji şirketlerinin aşırı işe alımlarıyla kabaran kadrolarını son iki yıldır ciddi şekilde küçültüyor. Meta ve Salesforce gibi devler, fazla istihdam yaptıklarını kabul ederken, bu hatanın faturası on binlerce çalışanın işten çıkarılmasıyla ödendi. Artık yeni işe alımlarda maaş pazarlığı yapmak bile riskli bir adım haline geldi.
Özellikle yapay zeka altyapısına yoğun yatırım yapılmasıyla birlikte, şirket kasaları üzerindeki baskı daha da arttı. Meta CEO’su Mark Zuckerberg’in şirket kültürünü “tekrar maskülen hale getirme” söylemleri ve Google kurucularından Sergey Brin’in haftada 60 saat çalışma idealini savunması, yeni dönemin ciddiyetini gözler önüne serdi. Artık sessiz çalışmak ve fazla görünür olmamak, iş güvenliğini korumanın anahtarlarından biri.
İşten Çıkarmalar ve Sıkı Denetimler Artıyor
Bir zamanlar özgür çalışma kültürüyle övünen şirketler, şimdi çalışanlarını daha yakından izliyor. Amazon’un bazı bölümlerinde ekran görüntüsü alma ve tuş kaydı yapabilen yazılımlar devrede. Öte yandan, uzaktan çalışmaya yönelik hoşgörü de ciddi şekilde azalmış durumda. Google, bazı çalışanlarına her hafta üç gün ofise gelme zorunluluğu getirdi, aksi halde işten çıkarma tazminatı teklif ediyor.
Layoffs.fyi verilerine göre, 2025 yılında şimdiye kadar 100’den fazla teknoloji şirketi 50 binin üzerinde çalışanını işten çıkardı. Üstelik bu durum sadece kötü performans gösteren şirketlerle sınırlı değil; kâr eden devler bile iş gücünü azaltıyor.
Artık Ne Maaşlar Ne de Yan Haklar Eskisi Gibi
Silikon Vadisi’nde maaşlar diğer sektörlere göre hala yüksek olsa da, yapay zeka alanı dışında kalan birçok çalışan için zamlı teklifler neredeyse tarih oldu. Şirketler artık uzun vadeli maaş artışları yerine kısa vadeli primlerle çalışanları ödüllendiriyor. Üstelik eskiden şirket kültürünün bir parçası olan ikramiyeler, ücretsiz yemekler ve geniş ebeveyn izni gibi imkanlar da bir bir kaldırılıyor.
Meta‘da yıllık dört defadan fazla seyahat etmek özel onaya bağlandı, Google’da ekip etkinlikleri ve ücretsiz yiyecek imkanları ciddi şekilde kısıtlandı. Netflix bile çalışanlarına verilen hediyeleri sınırlarken, esnek ebeveyn izni politikasını daralttı.
Şirketlerin, çalışan bağlılığını artırmak için sunduğu olanaklar azalırken, çalışanların şirketlerine olan bağlılık duygusu da gözle görülür şekilde zayıflıyor. Birçok eski çalışan artık “Silikon Vadisi altın çağını” geride bıraktıklarını düşünüyor. Bu yeni dönemde, teknoloji devlerinde çalışmak hala prestijli olsa da, eskisi kadar güvenli ve cazip olmaktan çok uzak.