Japon Telif Yasaları ChatGPT’ye Yol Verdi

Japonya’da yürürlükte olan telif yasaları, yapay zekâ modellerinin sanat eserlerini “ilham” amacıyla kullanmasının önünü açıyor. Son dönemde gündeme gelen örnek ise ChatGPT ve benzeri araçların Studio Ghibli tarzında ürettiği görseller oldu. Japon telif sistemine göre, eğitim amaçlı kullanımlar yasal koruma dışında tutuluyor. Bu durum, Japonya’daki yaratıcı sanatçılar arasında ciddi endişelere yol açtı.

Ghibli estetiğini taklit eden yüzlerce yapay zekâ görseli internette yayılmaya başladı. Sosyal medya kullanıcılarının “tamamen Ghibli’ye benzeyen” görseller üretmesi, telif hakkı korumasının zayıflığını gözler önüne serdi. Japon telif yasaları, yalnızca doğrudan kopyalama durumlarını hedef alırken; yapay zekânın stil ve yaklaşımı kullanması hukuken sorun teşkil etmiyor.

Japon Telif Yasaları Sanatçılar İçin Koruma Sağlamıyor

Uzmanlara göre Japon telif yasaları, yapay zekâ sistemlerinin öğrenme süreçlerine yönelik açık bir kısıtlama içermiyor. Bu da yapay zekânın bir sanatçının tarzını analiz etmesini ve benzer işler üretmesini hukuki açıdan mümkün kılıyor. Telif sahibi sanatçılar, eserlerinin benzerlerinin dolaşıma girmesine karşı ciddi yasal destek bulmakta zorlanıyor.

Yapay zekâ şirketleri ise bu boşluktan faydalanarak, Japon sanat stillerini eğitici veri setlerinde kullanmaya devam ediyor. Özellikle Studio Ghibli gibi kültürel öneme sahip görsel tarzların taklit edilmesi, kamuoyunda etik tartışmalara yol açmış durumda. Buna karşın Japon hükümeti henüz bu yasaları güncelleme yönünde net bir adım atmış değil.

Bu durum, yapay zekâ ile sanat üretimi arasındaki sınırların belirsizleştiğini gösteriyor. Japon telif yasalarının mevcut haliyle sanatçıyı değil, teknolojiyi koruduğu yönünde ciddi eleştiriler var. ChatGPT ve benzeri sistemlerin sanatçılardan esinlenmesi ile intihal arasındaki çizgi ise giderek bulanıklaşıyor.