iOS-Android-Windows Phone; neler oldu? Bugünlere nasıl gelindi?
Hazır Android mi? iOS mi? Tartışmaları devam ederken, gelin hepsinin tarihine kısaca göz atalım. iOS-Android-Windows Phone ve dahası; nereden nereye!
Her geçen gün gelişen teknoloji, değişime ayak uyduramayan şirketleri bir anda silip süpürüyor. Geçmişte piyasaya damga vuran, birçok yenilik ile teknolojiye katkı sağlayan ve sayısız insanın gönlüne taht kuran şirketler dahi yaşanan değişime ve gelişime ayak uyduramadığında ani çöküşler yaşayıp “bir efsane” olarak hatırlanıyor. Nokia, HTC, Sony, BlackBerry, Motorola ve daha niceleri. Bir zamanların en iyileri iken, “yeni yetmelerin” getirdiklerine ayak uyduramayıp unutuldu. Bu unutulma da sadece telefonlarda yaşanmadı. Çağa ayak uyduramayan birçok ürün gibi işletim sistemleri de bu olaydan nasibini aldı. Peki işletim sistemleri nasıl gelişti? iOS ve Android arasındaki rekabet diğerlerini nasıl etkiledi? Windows Phone nasıl yok oldu? Gelin hepsine kısa, basit ve çerezlik bir anlatım ile değinelim.
Steve Jobs’ın iPhone OS’i Harikaydı!
Günümüzün en çok değişen teknolojik ürünlerinden biri olan telefonlar; gerek donanım, gerek tasarım, gerekse yazılım anlamında büyük evrimler geçirdi. Biz bugün donanıma ve tasarıma fazla el atmayarak yazılım tarafını sizlere aktaracağız. Bundan yıllaaar, yılllaar öncesi. 2007‘nin yaz ayları. Dönemin farklı inovasyonları ile gelişen telefonlar, belki de ilk kez böylesine akıllı, böylesine kullanışlı bir hal almıştı. 29 Haziran 2007 tarihinde tanıtılan iPhone OS (2010’dan sonra iOS oldu) , aradan bir ay sonra tanıtılan iPhone 2G ile sentezlenmiş ve birçok insanı kendine hayran bırakmıştı. Steve Jobs‘ın eline alıp tanıttığı ilk “tam anlamıyla” akıllı telefon, dönemin en başarılı işletim sistemlerinden birini de üzerinde barındıyor, sayısız insana da “Vay be!” dedirtiyordu.
O dönemler piyasada başı çeken işletim sistemleri; Symbian OS, BlackBerry OS, Palm OS ve Windows Mobile olarak sıralanırken, bir anda piyasaya dahil olan iPhone OS hızla büyüdü. 2008 Temmuz‘unda tanıtılan iPhone OS 2 ile pazarda elini iyice güçlendiren Apple, pazar payını da çift haneli sayılara yükseltti. Aradan geçen bir yıl iki ayın sonunda ise büyük bir rakibe merhaba dedi; Android. 2008 yılının Eylül ayında hayatımıza dahil olan Android, 2009 yılına geldiğimizde Palm OS‘i geçmeyi başardı. Ardından inanılmaz bir yükselişe geçen Android, birçok üreticiye de yazılım desteği sunarak 2010 yılının sonunda iOS, BlackBerry OS ve Symbian OS‘i geride bırakarak dünyanın en popüler mobil işletim sistemi konumuna yükseldi (Symbian OS, 1999 yılında %74, 2006 yılında ise %61’lik pazar payı elde etti. Sistem; Nokia, Samsung, Motorola, LG ve Sony gibi birçok üreticinin kullandığı basit bir işletim sistemi idi.)
Windows Mobile, Windows Phone Oldu!
Bu arada 2010 yılına geldiğimizde, 2000 yılından beri “Windows Mobile” olarak varlığını sürdüren popüler işletim sistemi, yeni ismini yeni tasarımı ile sentezleyerek “Windows Phone” adı altında karşımıza çıktı. Bu dönemde yaşanan isim değişikliği ile büyük bir düşüş yaşayan Windows, Bada OS‘in bile altına geriledi.
Tüm bunlar olurken büyük bir düşüşe giren “eski lider” Symbian OS, 2011‘in üçüncü çeyreğinde iOS’in altına düştü ve günümüzde de varlığını sürdüren iOS-Android savaşı resmen başladı. Yıl 2013’e geldiğinde ise piyasa en rekabet dolu günlerini yaşadı. Bir tarafta “yeni isim, yeni sistem, yeni düzen” şeklinde karşımıza çıkan Windows Phone, bir tarafta Steve Jobs‘ın Tim Cook‘a emanet ettiği iOS, bir tarafta ise pazarı domine eden Android. Bu dönemde ufak çaplı bir sıçrayış yaşayan Windows Phone, başta birçok insanın ilgisini çekti. Özellikle Lumia modellerinde yer alan kamera ve stabilite, cihazlara ekstradan “+” puanlar kazandırdı; ancak büyük bir sıkıntı vardı.
Windows Phone’un Çöküşüne Yol Açan ve Çözülemeyen Problem; Uygulama Desteği
Windows Phone, her ne kadar verimli ve estetik bir şekilde karşımıza çıksa da uygulama desteği tarafında büyük bir fiyasko idi. Öyle ki pazarda son derece güçlü olan iOS ve Android, hemen hemen her uygulamaya destek verirken, Windows Phone kullanıcılarına Instagram‘ın kararlı sürümünü dahi sunamadı. Android’ciler şakır şakır uygulamaları deneyimlerken, Windows Phone’cular WhatsApp ve Facebook arasında sörf yaparak hayatlarını idare ediyorlardı.
2010‘da piyasaya sürülen Windows Phone’un ilk sürümü “Windows Phone 7“, 2012 yılında tanıtılan Windows Phone 8 ve 2014 yılında tanıtılan Windows Phone 8.1 ile gelişmeye devam etti; ancak hiç bir sürüm kullanıcıların derdine derman olamadı. Bu dönemlerde atlı kovalıyorcasına yükselen iOS ve Android ise Windows Phone’u ezdikçe ezdi. Bu sebepten ötürü kısa bir süre herkesin ilgi odağı olan Windows Phone’lar, 2016 yılında Windows Phone 10‘un son kararlı sürümü ile tarihin tozlu raflarına gömüldü. Gerçi Windows Phone 10 üzerindeki çalışmalar Ekim 2017‘ye kadar devam etse de, son kararlı sürüm 2016’da piyasaya sürüldü.
Android ve iOS cephesi ise gün be gün gelişmeye ve pazarın en büyük işletim sistemleri olmaya devam etti.
Günümüzde Microsoft tarafından desteği sonlandırılan Windows Phone, Android ve iOS’in ezici üstünlüğüne yenik düştü. Aynı zamanda 2019 yılı baz alındığında pazardaki telefonların %85,23‘sı Android, %10,63‘ü iOS, %4,13‘ü Kai OS ve %0.01‘i Windows Phone‘dan yararlanıyor.
