DeepSeek Çin’in Elinde Maşa Oldu
Çin’in geliştirdiği yapay zekâ DeepSeek, teknolojiden çok gözetimle gündemde. Şirketlerin değil, devletin sesi gibi çalışıyor.
Yapay zeka deyince akla bilim kurgu filmleri gelse de, Çin bu konuda gerçek hayatı yazmaya başladı bile. Sadece üç ay önce tanıtılan DeepSeek, şimdiden Çin’in dört bir yanında konuşmaya başladı. Ama öyle sohbet muhabbet değil; yönlendiren, izleyen, gerektiğinde uyaran cinsten. Telefon üreticilerinden hastanelere, arabadan buzdolabına kadar her şeyin içine sızmış durumda.
Elbette bu kadarla kalmadı. DeepSeek, sadece teknolojik değil, aynı zamanda ideolojik bir yardımcıya dönüşmüş gibi görünüyor. Devletin “sessiz ama etkili” yardımcısı olarak kamuoyunu şekillendirme, tepkileri analiz etme ve halkı “uygun dozda” bilgilendirme işlerine de soyunmuş durumda. Sadece sizinle konuşmuyor, sizi sizden daha iyi anlamaya çalışıyor… belki biraz fazlaca.
DeepSeek Nerede, Devlet Orada
DeepSeek, Huawei ve Xiaomi gibi devlerin dijital asistanlarına entegre edildi bile. Yani yeni telefonunuzla sadece müzik çalmak değil, belki de ne düşündüğünüzü ölçmek mümkün olabilir. Çinli otomobil üreticileri de bu fırsatı kaçırmamış: navigasyon sistemi mi dediniz? Belki bir gün, nereye gitmek istediğinizi sizden önce o önerir. Midea gibi ev elektroniği markaları da işin içinde. Evet, buzdolabınız sizinle konuşabilir ama acaba sadece yemek hakkında mı?
Sağlık sektöründe işler daha “hassas”. DeepSeek, 100’den fazla hastanede teşhis, veri analizi ve hasta kayıt yönetiminde aktif olarak kullanılıyor. Elbette hayat kurtaran bir teknoloji olma potansiyeline sahip ama kişisel sağlık verilerinin bu kadar geniş bir ağda dolaşması bazılarını düşündürmüyor değil. Çünkü artık doktorun gözü yetmiyor, bir de yapay zekâ göz atıyor.
En çarpıcı tarafıysa devlet eliyle yapılanlar. DeepSeek, sosyal medya yorumlarını analiz edip “halk ne düşünüyor” sorusuna anında cevap verebiliyor. Hatta bazı bölgelerde yapay zekâ destekli haber bültenleri hazırlanıyor. Düşünsenize, haberleri bile yapay zekâ yazıyor. Ne kadar tarafsız olur bilinmez ama kesinlikle “hızlı”. Yönlendirme? O konuda da fazlasıyla kabiliyetli. İhtiyacınız olan bilgiyi size verebilir ama gereksiz olanı da sizden gizleyebilir.
Şimdilik kamera arkası gibi dursa da, DeepSeek’in şehir gözetim sistemlerine entegre edilmesi gündemde. Ses tanıma, yüz tarama, davranış analizi… Kısaca teknoloji ilerliyor ama özgürlük biraz geride kalıyor. Çin’in bu sessiz yardımcısı, sadece işimizi kolaylaştırmakla kalmayıp, bizi daha “uygun vatandaşlara” dönüştürme konusunda da fazlasıyla istekli gibi görünüyor.