DolphinGemma Yunusları Anlayabiliyor Hatta Onlarla Konuşuyor

Yunuslarla konuşmak artık çocuk masalı olmaktan çıkıyor. Google ve Wild Dolphin Project’in ortak geliştirdiği DolphinGemma adlı yapay zekâ modeli, yunusların çıkardığı klik, ıslık ve çığlık benzeri sesleri analiz ederek iletişim anlamlarını çözmeye çalışıyor. Amaç? Bir gün bu dostlarımızla gerçekten sohbet edebilmek.

Model, Gemini destekli bir yapay zekâ motoru kullanıyor ve 1985’ten bu yana toplanan devasa, etiketlenmiş ses verileriyle eğitilmiş durumda. “40 yıldır bu anı bekliyordum” diyen WDP’nin kurucusu Dr. Denise Herzing’e göre DolphinGemma sayesinde insanlar bugüne kadar ayırt edemediği detayları ilk kez duyacak. Belki de yunuslar yıllardır bize bir şeyler anlatıyordu da biz sadece kafa sallıyorduk.

DolphinGemma Sadece Dinlemiyor, Tahmin de Ediyor

DolphinGemma, sesleri analiz etmek için Google’ın SoundStream tokene dönüştürücü teknolojisini kullanıyor. Bu sistem, yunusların seslerindeki gizli kalıpları ve olası anlamları ortaya çıkarıyor. Önceden saatler süren insan emeğiyle yapılabilecek analizler artık saniyeler içinde ortaya konabiliyor. Üstelik bu işlem Pixel telefonlar üzerinden yapılabiliyor. Yani özel laboratuvarlar veya karmaşık cihazlara gerek kalmadan, cepteki telefonla denizin altından bilgi çıkarmak mümkün.

Peki ya sadece anlamak yetiyor mu? Google’a göre asıl hedef, yunuslarla karşılıklı iletişim kurmak. Bunun için araştırmacılar, onlara yeni yapay sesler öğreterek bir tür “ortak dil” geliştirmeye çalışıyor. Georgia Tech tarafından geliştirilen CHAT (Cetacean Hearing Augmentation Telemetry) sistemi, yunuslara “sargassum, deniz çimi, eşarp” gibi kavramları ifade eden sesler öğretiyor. Yani gelecekte bir yunus “pırrr-kik” sesi çıkarıp “şu tarafta yüzsene” diyebilir.

DolphinGemma ile CHAT sistemi birlikte çalışabiliyor. DolphinGemma, bir sesin hangi taklitle devam edeceğini önceden tahmin edebildiği için, CHAT’in daha hızlı tepki vermesini sağlıyor. Bu sayede araştırmacılar yunusların söylediklerini daha kolay anlayabiliyor ve iletişimi pekiştirebiliyor. Bir nevi “duydum seni” demenin bilimsel versiyonu.

DolphinGemma bu sezon sahaya inecek. İlk etapta Atlantik benekli yunuslarla çalışacak olan sistem, ilerleyen dönemlerde burunlu ya da döner yunuslar gibi farklı türlerde de test edilecek. Elbette her türün sesi farklı, bu yüzden modelin her biri için ayrı ayrı eğitilmesi gerekiyor. Ama gidişat net: Gelecekte yunuslarla sadece yüzmek değil, muhabbet etmek de mümkün olabilir.